Nhân kỉ niệm 100 năm ngày sinh nhạc sĩ Trọng Loan (16/12/1923 – 16/12/2023); tối 21/12 tại Trung tâm Phát thanh và Truyền hình Quân đội, Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội, Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội và các đơn vị liên quan đã tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt “Tổ quốc trong tim”.
Nhạc sĩ Trọng Loan là một trong những cánh chim đầu đàn của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam và Quân đội Nhân dân Việt Nam. Ông là tác giả của nhiều bài hát nổi tiếng được phổ biến rộng rãi và được nhiều người yêu mến. Có thể kể đến như các sáng tác: “Lời ca dâng Bác”, “Người Châu Yên em bắn máy bay”, “Quân reo quê mẹ Quảng Trị anh hùng”, “Trăng sáng trên rừng quế”…
Chương trình “Tổ quốc trong tim” được chia làm 3 chương, chương 1: “Khúc hát thanh xuân”, chương 2 “Lời ca dâng Bác” và chương kết “Bầu trời yêu thương”. Với bức tranh nghệ thuật đa sắc màu, chương trình đã thành công khắc họa một cách chân thực, đầy đủ và xúc động về chân dung âm nhạc của nhạc sĩ Trọng Loan. Từ thành viên Đội thanh niên cứu quốc Phan Đình Phùng, Trọng Loan nhập ngũ là anh vệ quốc quân khi mới gần 22 tuổi và sau này trở thành một trong những nhạc sĩ đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Thông qua các tác phẩm âm nhạc, từng dấu mốc đặc biệt trong cuộc đời nhạc sĩ – chiến sĩ Trọng Loan hiện lên rõ nét. Đặc biệt, ông còn là nhạc sĩ duy nhất được tham gia chiến dịch Thập Vạn Đại Sơn năm 1949. Sau này, một loạt tác phẩm ra đời kịp thời, đậm tính thời sự đồng hành cùng các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, cũng như thời kỳ hòa bình, đã cho thấy rõ nét chân dung một nhạc sĩ – chiến sĩ với bút lực dồi dào và tâm hồn rộng mở.
Bên cạnh các tư liệu và phóng sự, khán thính giả đã được thưởng thức những tác phẩm âm nhạc nổi tiếng, gắn liền với tên tuổi của nhạc sĩ Trọng Loan. Với các ca khúc như: “Lời ca dâng Bác”, “Chúng con lên đường hình Tổ quốc trong tim”, “Thăm lại làng Sen”, “Quân reo quê mẹ Quảng Trị anh hùng”, “Người Yên Châu em bắn máy bay”, “Trăng sáng trên rừng quế”, “Nếu em tới thăm đảo”… Xen giữa các tiết mục hát múa, những giao lưu trò chuyện cởi mở tại sân khấu người xem đã sâu sắc cảm nhận được tình cảm yêu mến, sự kính trọng của các nhạc sĩ, đồng nghiệp, những người học trò dành cho nhạc sĩ Trọng Loan. Với gia tài âm nhạc, nhạc sĩ Trọng Loan đã được tặng nhiều huân, huy chương cao quý. Với Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 1996), Giải thưởng Nhà nước về Văn học – nghệ thuật (năm 2001), Huân chương Quân công hạng Nhì…
Có thể nói, cả một đời đi theo cách mạng và sáng tác âm nhạc, đại tá, nhạc sĩ Trọng Loan đã tận tâm tận hiến và ghi dấu ấn bằng một kho tàng âm nhạc đồ sộ, phong phú, đa dạng, nhiều màu vẻ. Với phong cách âm nhạc giản dị nhưng tinh tế, khúc chiết, giai điệu mượt mà uyển chuyển, chủ yếu dựa trên chất liệu dân ca vùng miền, chủ đề bám sát thực tiễn chiến đấu, lao động sản xuất của quân và dân ta nên rất gần gũi dễ hát, dễ thuộc. Chính vì vậy, các tác phẩm âm nhạc của ông được đông đảo công chúng yêu mến, đón nhận. Một trong những dấu ấn trong sự nghiệp sáng tác của đại tá, nhạc sĩ Trọng Loan đó là những tác phẩm ra đời trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Chất lính, chất chiến đấu hòa quyện cùng âm nhạc dân gian tạo nên một phong cách Trọng Loan rất riêng biệt và độc đáo. Trong gia tài âm nhạc đi cùng năm tháng của đại tá, nhạc sĩ Trọng Loan mà đề tài ông yêu tha thiết và đã dành trọn cả trái tim mình ngay từ những ngày đầu cầm bút, đó chính là những tác phẩm viết về Đảng, về Bác Hồ kính yêu với niềm tin mãnh liệt và chân thành từ ngày nước nhà độc lập.
Cũng nhân dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 100 của nhạc sĩ Trọng Loan, gia đình và bạn bè thân thiết của nhạc sĩ đã biên soạn cuốn sách “Hồi ức sáng tác và các tác phẩm âm nhạc” để tưởng nhớ và tri ân những cống hiến, đóng góp của nhạc sĩ đối với sự phát triển nền âm nhạc cách mạng Việt Nam. Đây là nguồn tư liệu quý giá để qua đó chúng ta có thể tái hiện lại được những chặng đường hoạt động âm nhạc và những dấu ấn quan trọng đã hình thành nên một phong cách riêng trong âm nhạc của nhạc sĩ Trọng Loan.
