Nhạc sĩ Mikhail Ivanovich Glinka, “ánh mặt trời của nền âm nhạc Nga, người khai sinh trường phái âm nhạc dân tộc Nga thể kỷ XIX” đã đạt những thành công vang dội ở thể loại opera với vở A Life for the Tsar (Một đời vì Sa hoàng (năm 1836). Glinka mong muốn tìm kiếm một đề tài giàu tính huyền ảo và dân gian hơn. Và ông đã chọn Ruslan và Lyudmila dựa trên trường ca cùng tên của Alexander Pushkin (1820). Tác phẩm mang yếu tố sử thi thần thoại kết hợp với hình tượng anh hùng, thế giới ma thuật và tình yêu lãng mạn.

Vở opera gồm 5 màn kể lại một câu truyện đầy ly kỳ với những tình tiết hấp dẫn. Trong lễ cưới, Lyudmila bị Chernomor bắt cóc. Ruslan và hai đối thủ cùng lên đường cứu nàng. Trải qua nhiều thử thách kỳ ảo, Ruslan chém đứt bộ râu của Chernomor, giải cứu Lyudmila và trở về Kiev. Ở tác phẩm này, Glinka đã kế thừa cấu trúc opera Ý trong các aria, opera Pháp trong các cảnh hùng tràng và opera Đức trong màu sắc huyền thoại.

 Màn I của opera Ruslan và Lyudmila – trong bữa tiệc cưới tại cung điện Hoàng tử Svetozar, Lyudmila sắp cưới Ruslan nhưng bà Tiên lại tiên đoán nàng sẽ gặp điều không may. Và khi màn đêm buông xuống, Lyudmila biến mất, âm nhạc thể hiện kịch tính cao độ .

Băng âm thanh Glinka –bài 4 - 4.1 Màn 1 – hợp xướng nam nữ– 3’10

Màn II của opera Ruslan và Lyudmila với những tiết mục âm nhạc đặc sắc. Sau tiết mục của giọng tenor và hợp xướng nam là các aria nổi bật với khúc ballad trữ tình của Finn hoàn toàn tương phản với aria của nhân vật Farlaf thể hiện phần rondo ở tốc độ cực nhanh.

Băng âm thanh Glinka – bài 4 = 4.2 – Màn 2 – tenor + hợp xướng nam = 2’16

4.3 – màn 2 aria Finn tenor + DN = 5’45

5.1 – màn 2 rondo Farlaf = 2’43

5.2 – màn 2 - Câu chuyện về người đứng đầu – hợp xướng nam = 2’43

Màn III của opera Ruslan và Lyudmila được Glinka khai thác thủ pháp giai điệu lặp lại nhiều lần trong nền nhạc thay đổi với màn hợp xướng Persian – đây là một trong những thủ pháp sáng tác điển hình của Glinka và có ảnh hưởng sâu rộng đến các nhạc sĩ sau này như Tchaikovsky và Stravinsky.

Băng âm thanh Glinka – 5.3 – màn 3 - hợp xướng nữ, soprano = 4’40

Màn IV với những cảnh đối đầu kịch tính, âm nhạc luân chuyển từ âm điệu cực nhanh sang vẻ đượm buồn và kết thúc rực rỡ - Tchaikovsky đã gọi âm nhạc của màn IV là “chuỗi phép màu” mang đậm màu sắc đa văn hoá đầy cuốn hút.

Băng âm thanh Glinka – 5.4 – màn 4 - hợp xướng nam nữ = 2’09

6.1 – màn 4 - Dàn nhạc Intermission = 1’10

6.2 - màn 4 - bass + DN = 3’16

Màn V với một kết thúc hạnh phúc, Lyudmila tỉnh lại khi Ruslan xuất hiện với khung cảnh đoàn tụ, âm nhạc rộn ràng mang sắc thái lễ hội dân gian.

Băng âm thanh Glinka – 6.3 – Màn 5 - hợp xướng nam nữ = 0’38

6.4 – Màn 5 song ca nam nữ, Ratmin và Fin = 3’06

6.5 – Màn 5 final DN + hợp xướng nam nữ = 3’10

Với opera Ruslan và Lyudmila, Glinka đã đặt nền móng cho opera dân tộc Nga, khéo léo kết hợp các aria, hát nói, hợp xướng và yếu tố dân ca với cấu trúc opera phương Tây, mở đường cho cho các thế hệ nhạc sĩ sau này.

Tác phẩm Rondo cho piano của một nhạc sĩ Nga khác, nhạc sĩ một nhạc sĩ Nga khác, nhạc sĩ Alexander Aleksandrovich Alyabyev (1787–1851)  - người được xem như “cầu nối” giữa thời kỳ Cổ điển muộn và thời kỳ Lãng mạn ở Nga. Ông không nổi tiếng bằng Glinka hay các thành viên “Nhóm Hùng mạnh”, nhưng lại có vai trò quan trọng trong việc hình thành bản sắc âm nhạc dân tộc Nga, đặc biệt ở mảng ca khúc nghệ thuật (romance) và tiểu phẩm cho piano.

 Alyabyev – bài 1 – Rondo cho piano = 2’28

Bản Romance “Toả sáng, toả sáng, ngôi sao của tôi” của nhạc sĩ Pyotr Petrovich Bulakhov (1822–1885) - một nhà soạn nhạc và ca sĩ người Nga thế kỷ XIX, nổi tiếng với các ca khúc lãng mạn mang đậm chất trữ tình dân gian Nga.

Bulakhov – bài 3 – Romance tenor = DN = 3’56

Những âm điệu trữ tình tràn đầy cảm xúc trong một số tiểu phẩm cho piano của nhạc sĩ Alexander Sergeyevich Dargomyzhsky (1813–1869) một trong những nhạc sĩ Nga quan trọng đóng vai trò cầu nối giữa Glinka với thế hệ các nhạc sĩ nổi tiếng Rimsky-Korsakov, Mussorgsky, Borodin, Balakirev, Cui.

Dargomyzhsky – bài 7.1 – Scherzo piano = 3’11

7.2 Waltz cho piano = 2’53

7.3 Contradance N.1, Cdur cho piano = 1’50

7.4 Slavic tarantella cho piano = 5’01

QV&CB vừa đến với những tác phẩm tiêu biểu của các nhạc sĩ Nga nổi tiếng thế kỷ XIX: Glinka, Alyabyev, Bulakhov và Dargomyzhsky.