Nghệ sĩ Thanh Hiếu sinh năm 1959 trong gia đình có truyền thống nghệ thuật, cha là nhạc công của đoàn cải lương Bắc Giang. Nên ngay từ khi còn nhỏ, cô bé Thanh Hiếu thường theo cha đến với sân khấu của đoàn, những giai điệu dân gian của dàn nhạc dân tộc, của các bài bản cải lương đã thấm sâu vào cô bé Thanh Hiếu và còn được các cô các chú nghệ sĩ của đoàn dạy hát. Nhưng sống trên quê hương Kinh Bắc, những lần về dự Hội Lim được nghe và được xem thú chơi quan họ đã làm cô bé Thanh Hiếu thực sự thích thú và đam mê.
Cái duyên quan họ đến với Nghệ sĩ Thanh Hiếu cũng rất tình cờ. Vốn không học quan họ bài bản, mà chỉ được học truyền khẩu từ các nghệ nhân, xuất phát từ niềm yêu thích, muốn tìm hiểu về loại hình ca hát dân gian của quê hương, nên khi học phổ thông rồi làm thợ tiểu thủ công nghiệp ở Hợp tác xã Hoa Mai, Nghệ sĩ Thanh Hiếu rất say mê ca hát, đặc biệt là các làn điệu dân ca Quan Họ và mong muốn được thể hiện mình. Niềm đam mê cùng chất giọng cao, khỏe khoắn của ns Thanh Hiếu đã được khẳng định tại hội diễn văn nghệ của Bộ Nông nghiệp tổ chức năm 1979 tại nông trường Hữu Lũng - Lạng Sơn. Chương trình biểu diễn của đoàn văn nghệ sở Nông nghiệp Hà Bắc lúc bấy giờ đã thu hút được nhiều khán giả bởi sức hút từ giọng hát trẻ của Thanh Hiếu - người đã giành giải xuất sắc.
Sau khi giành được giải nhất tại Hội diễn của Nông nghiệp tổ chức năm 1979, Thanh Hiếu đã nhận được n sự quan tâm từ giới truyền thông và các đơn vị nghệ thuật. Và năm 1981, Thanh Hiếu về công tác tại Đài Phát thanh Hà Bắc nay là Đài PT-TH tỉnh Bắc Giang để vừa làm biên tập viên phòng văn nghệ, vừa là nghệ sỹ biểu diễn. Trong thời gian này, qua sự phát hiện và dìu dắt của các nhạc sỹ Dân Huyền, Ngọc Phan… Nghệ sĩ Thanh Hiếu bắt đầu cộng tác thu thanh với Đài TNVN. Năm 1988, NS Thanh Hiếu chuyển về giảng dạy tại trường trung cấp VHNT tỉnh Bắc Giang và công tác cho đến năm 1998. Trong thời gian giảng dạy tại đây, NS Thanh Hiếu cũng vẫn hăng say cộng tác thu thanh với Đài TNVN và giảng dạy tại khoa dân tộc – Học viện âm nhạc QG Việt Nam và trường Cao đẳng VHNT Hà Nội. Đây cũng là dịp để NS Thanh Hiếu có nhiều dịp cộng tác thu thanh với Đài TNVN nhiều hơn. Thời gian này, thính giả của Đài TNVN không thể quên tiếng hát của nghệ sĩ Thanh Hiếu với các tiết mục quen thuộc như: Người ở đừng về, Se chỉ luồn kim, Dưới giời mấy kẻ biết ra, Giếng nước quê hương . . . đã gần 40 năm thu thanh phát sóng đến nay, những tiết mục ấy vẫn thường xuyên nhân được yêu cầu của thính giả muốn nghe lại.
Đến năm 1998, vì lý do gia đình NS Thanh Hiếu chuyển về sống ở Hà Nội. Lúc này cơ hội biểu diễn của chị được nhiều hơn. NS Thanh Hiếu đã cùng các NS, giảng viên các trường nghệ thuật tại Hà Nội đi biểu diễn nhiều nơi trong nước và nhiều quốc gia trên thế giới. Năm 2005, Thanh Hiếu cũng cộng tác giảng dạy, biểu diễn tại CLB đàn và hát dân ca của Đài TNVN. Những tiết mục thu thanh của NS Thanh Hiếu với chất giọng khỏe khoắn, trong sáng luôn làm đắm say trái tim người nghe và luôn nhận được thư của thính giả yêu cầu nghe lại trên sóng của Đài TNVN
Giọng hát của nghệ sĩ Thanh Hiếu luôn được giới chuyên môn đánh giá cao bởi vừa mang được các yếu tố vang, rền, nền nảy của Quan họ nhưng lại công thêm một chút thanh nhạc, làm cho tiếng hát bấy cao vút, bay bổng, trong sáng và vút bay. Có lẽ cũng chính nhờ giọng hát này cùng một số tiếng hát của các nghệ sĩ khác mà giới chuyên môn gọi vui là “Quan họ Đài” chăng?
Hiện nay, đã đến tuổi nghỉ ngơi mà nghệ sĩ Thanh Hiếu chưa chịu buông lơi, chị vẫn chăm chút hàng ngày cho giọng hát, vẫn đi khắp nơi truyền dậy và truyền lửa cho quan họ. Kỳ lạ thay, tiếng hát ấy bước sang tuổi 60 vẫn đằm thắm, hồn hậu, trữ tình da diết và rất sang trọng lịch lãm.
Hà Nội 30/9/2020
Quỳnh Chi- Mai Văn Lạng
